H.Merkezi:DİSK Araştırma Dairesi (DİSK-AR), TÜİK’in Temmuz 2017 dönemi Hanehalkı İşgücü Araştırması’nı, İŞKUR’un Ekim 2017 işe yerleştirme istatistiklerini ve SGK’nin Haziran 2017 sigorta verilerini birlikte değerlendirdiği bir rapor hazırladı.
Rapor, 24 Haziran günü 1,3 milyonluk istihdam sağlandığını söyleyen Çalışma ve Sosyal Güvenlik eski Bakanı Mehmet Müezzinoğlu’nu da, 14 Eylül günü bir milyonun üzerinde istihdam sağlandığını söyleyen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Jülide Sarıeroğlu’nu da yalanladı.
İstihdamda mucize yok; stajyer, çırak ve kursiyer var
Rapora göre; AKP’li yetkililerin açıkladığının aksine istihdamda “mucize” yaşanmadı. TÜİK istatistiklerinde açıklanmayan istihdamdaki artışın gerçek sebebi SGK verilerinde görüldü.
SGK verilerine göre; Haziran 2016-Haziran 2017 arasında stajyer, çırak ve kursiyer sayısı 1 milyon 304 bin arttı. Zorunlu sigortalı sayısı ise 265 bin azaldı. Bu da TÜİK verilerindeki 1 milyon 122 bin kişilik istihdam artışının büyük bölümünün stajyer, çırak ve kursiyerlerden oluşması anlamına geldi.
Geniş tanımlı işsiz sayısı 6 milyon 100 bin
TÜİK’in yüzde 10,7 olarak açıkladığı işsizlik oranının “dar tanımlı” olduğuna dikkat çeken DİSK-AR, dar anlamıyla işsizlerin yanı sıra iş bulma ümidini kaybeden işsizleri iş aramayan ancak çalışmaya hazır olan işsizleri, mevsimlik ve zamana bağlı eksik çalışanları da kapsayan “geniş tanımlı işsizlik” verilerini ise şöyle açıkladı:
- Dar tanımlı işsizler: 3 milyon 443 bin
- Ümitsiz işsizler: 612 bin
- İş aramayıp çalışmaya hazır olanlar: 1 milyon 646 bin
- Zamana bağlı eksik istihdam: 322 bin
- Mevsimlik çalışanlar: 7 bin
- Toplam: 6 milyon 100 bin
DİSK-AR, işsizliğin “geniş tanımlı” ele alınması durumunda yüzde 10,7 olarak sunulan oranın gerçekte yüzde 17,7 olduğuna dikkat çekti.
Genç işsizlik de arttı, kadın işsizliği de
Rapora göre;
- Mevsimsellikten arındırılmış genç (15-24 yaş arası) işsizlik oranı yüzde 1,4’lük artışla yüzde 21,7’ye yükseldi. Ne istihdam ne de eğitimde olan gençlerin oranı yüzde 26,7 oldu.
- Kadın işsizliği yüzde 0,6 artarak yüzde 14,6, genç kadın işsizlik oranı da yüzde 2,9 artarak yüzde 27,5 oldu.
- Tarım dışı (mevsimsel etkilerden arındırılmış) işsizlik oranı yüzde 13,4, tarım dışı kadın işsizliği yüzde 19,8, tarım dışı genç işsizliği yüzde 25,7, tarım dışı genç kadın işsizliği yüzde 36,3 oldu.
Öneriler
DİSK-AR, raporun sonuç bölümünde işsizliğin azaltılması, istihdamda kalıcı ve güvenceli artışın sağlanması için şu önerileri yaptı:
- İş başında eğitim adı altında çırak, stajyer ve kursiyerlerin ucuz işgücü deposu olarak kullanılması uygulamasına son verilmelidir.
- “Herkesin çalışması için, herkesin daha az çalışması” ilkesi doğrultusunda haftalık çalışma süresi gelir kaybı olmaksızın 37,5 saate, fazla mesailer için uygulanan yıllık 270 saat sınırı, 90 saate düşürülmelidir.
- Uluslararası çalışma normları doğrultusunda herkese en az bir ay ücretli yıllık izin hakkı tanınmalıdır.
- İstihdam artışlarında kamunun payı dikkate değerdir. Kamu istihdamının artırılması, kamuda eğreti ve güvencesiz çalışma biçimleri yerine, kadrolu ve güvenceli istihdam artışının sağlanması yaşamsal önemdedir. Kamu girişimciliği ve hizmetleri istihdam yaratacak şekilde yeniden ele alınmalı ve kamuda personel açığı derhal kapatılmalıdır.
- Güvencesiz çalışma biçimlerine son verilmeli, tüm taşeron işçilere kadro verilmelidir. Kamu taşeron işçileri kamu işçisi olarak kadroya alınmalıdır.
- Uluslararası Çalışma Örgütü ILO’nun “insana yaraşır iş” yaklaşımı temelinde herkese güvenceli ve nitelikli işler sağlanmalıdır.
- Kiralık işçilik yasası (6715) Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmelidir.
- Sendikal hak ve özgürlüklerin kullanımı güvence altına alınmalı, sendikal barajlar kaldırılmalı, herkesin sendika hakkını özgürce kullanabilmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
- Toplum yararına çalışma programları kapsamında çalıştırılanlar daimî işçi statüsüne geçirilmelidir.
- İşsizlik Sigortası Fonunun amaç dışı kullanımına son verilmelidir
- Kadın istihdamının artırılması ve işsizliğinin azaltılması için işgücü piyasalarındaki cinsiyetçi uygulamalara son verilmeli, ev içi bakım hizmetleri devletin gereken nitelikli, yaygın ve ücretsiz bakım hizmetlerini sağlaması ile kadının üzerinden alınmalıdır.
